Gdy zbliża się Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny nasuwa się zawsze refleksja co dzieje się z grobami naszych przodków pozostawionymi na Kresach II RP. Czy ktoś zapali na nich światełko, czy przetrwały kolejny rok, nie zostały zniszczone, albo czy nie zniszczył ich upływ czasu?
W takich chwilach z wielką radością przyjmujemy wiadomości o tym, że ktoś zadbał o te zapomniane, samotne mogiły.
W czasopiśmie "Semper Fidelis" (lipiec-wrzesień 2014) ukazała się informacja o akcji ratowania grobów zasłużonych Polaków, w tym Polaków ormiańskiego pochodzenia. Autorka, Pani Bogusława Romaniewska, przedstawia działania tarnowskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo – Wschodnich, który niemal od początku swego istnienia ratuje polskie groby i miejsca pamięci narodowej na Kresach. W 2014 roku podjęto prace remontowe na Cmentarzu Łyczakowskim dwóch grobowców, w których spoczywają Gertruda Teodorowiczowa (matka Arcybiskupa Teodorowicza) oraz Antoni Stefanowicz. W imieniu środowiska ormiańskiego składamy podziękowania na ręce Pani Bogusławy dla wszystkich osób zaangażowanych w ratowanie naszych mogił.
Pani Bogusława przekazała również informacje o innych pracach:
„Nasze Towarzystwo corocznie remontuje polskie groby na Kresach. W ubiegłym roku zakończyliśmy również remont grobowca Romualda Wowkonowicza ( jego żona była Ormianką, z domu Teodorowicz, pochowana w Tarnowie). Był on inżynierem, przedwojennym dyrektorem gazowni w Tarnowie, dyrektorem techn. Państwowej Fabryki Związków Azotowych, zmarł na początku wojny we Lwowie, po nieudanej operacji. Dużo wiadomości o nim jest w internecie. Wykonaliśmy grób żołnierzy Andersa, na mogile znajdującej się w terenie k. wsi Pnikut, pow. Mościska. Cieszymy się, że jednocześnie grób ten stał się miejscem ważnym dla miejscowych Polaków Odbyło się uroczyste poświęcenie. Wspieramy także utrzymanie Mauzoleum w Czarnym Lesie, za co są nam wdzięczni Polacy ze Stanisławowa, bo nie mają łatwej sytuacji. Z tegorocznej kwesty, którą planujemy, mamy zamiar wyremontować dwa groby na Cm. Łyczakowskim ( Emila Habdank - Dunikowskiego (1855-1924), geologa, podróżnika, profesora UJK we Lwowie i Lucjana Raciborskiego (1833-1903), powstańca styczniowego, oczywiście poślemy fundusze do Stanisławowa. Zobaczymy, ile nazbieramy pieniędzy, to jeszcze dalsze remonty podejmiemy. Aby zobrazować Pani nasz dorobek w zakresie dbania o polskie groby na Kresach, załączam tekst ulotki informacyjnej, którą co roku wydajemy i przekazujemy ofiarodawcom.”
Tyle kunsztu w omszonych kamieniach
tyle pamięci, czekającej na ratunek,
Cmentarz Łyczakowski.....
Z funduszy zebranych podczas kwest, staraniem Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo –Wschodnich O/Tarnów odnowiono:
- na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie:
• grobowiec Tadeusza Rutowskiego(1853-1918)
ur. w Tarnowie, zasłużonego wiceprezydenta Lwowa
• grobowiec Antoniego Amora Tarnowskiego(1777 – 1843)
herbu Leliwa, rzeczywistego szambelana i generała-majora ck.
• grób Michała Michalskiego(1846 – 1907)zasłużonego
prezydenta Lwowa, powstańca styczniowego
• grób Franciszka Jaworskiego(1874 - 1914) historyka i archiwisty Lwowa
• grób Ludwika Kubali ( 1838-1918) wybitnego historyka, represjonowanego
za udział w powstaniu styczniowym
• grób por. Mieczysława Sieleskiego (1888- 1921)legionisty i Obrońcy Lwowa
• grobowiec Romualda Wowkonowicza (1884-1939), wybitnego inżyniera, byłego dyrektora Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Tarnowie, zasłużonego dla rozwoju gazownictwa i wodociągów w Tarnowie
• grobowiec Gertrudy Teodorowiczowej (1838-1930), matki wielkiego Polaka – arcybiskupa Józefa Teodorowicza
• grobowiec Antoniego Stefanowicza – wybitnego malarza i pedagoga
• grób Wilhelma Żołyńskiego – powstańca styczniowego
- na cmentarzu w Mościskach , Krysowicach i w Pnikucie groby legionistów i żołnierzy z 1939 r.
- ufundowano tablice do Groty Pamięci w Wolicy, miejscu
kaźni dokonanej na cywilnej ludności, przez b.„Nachtigall”w 1941 r.
-wspiera się utrzymanie Mauzoleum Zagłady Stanisławowskiej Inteligencji w Czarnym Lesie
Przez wiele lat wspierano odbudowę Cmentarza Obrońców Lwowa.
