24 listopada 2011r.w wieku 85 lat zmarł w Warszawie poeta, scenarzysta i tłumacz Andrzej Mandalian.
Andrzej Mandalian przyszedł na świat 6 grudnia 1926 r. w Szanghaju, jako roczny chłopczyk zamieszkał jednak z rodzicami w ZSRR, a w 1947 r. został repatriowany do Polski. Był poetą, tłumaczem z rosyjskiego (przekładał m.in. utwory Mandelsztama, Okudżawy i Brodskiego) oraz scenarzystą filmowym.
Urodził się w rodzinie działaczy komunistycznych, co silnie wpłynęło na pierwszy etap jego twórczości. Jego krewni uczestniczyli w rewolucji w Chinach i wojnie domowej w Hiszpanii. Studiował w Akademii Medycznej w Moskwie, jednak dyplom magistra medycyny zdobył na Akademii Medycznej w Warszawie. W 1950 r. wkroczył na scenę poetycką. W czasach stalinizmu był jednym z czołowych poetów socrealizmu (należał do tzw. pokolenia pryszczatych). Jego utwory były w stałym repertuarze oficjalnych akademii i uroczystości. Później jednak przeszedł do opozycji. W latach 1952-53 oraz 1956-59 był redaktorem w tygodniku „Nowa Kultura”. W latach 70-tych związał się z opozycją demokratyczną. przeczytaj więcej
OTO PUBLIKACJE BĘDĄCE DZIEŁEM Andrzeja Mandaliana. To on był autorem wyboru tekstów, on był autorem niezwykle cennych, erudycyjnych wstępów – przede wszystkim do dzieł takich twórców, jak Arakel z Tabryzu, Św. Grzegorz z Nareku, Św. Nerses Sznorhali. To on był tłumaczem przeważającej ilości tekstów zamieszczonych w tych wydaniach. To ogromna zasługa dla kultury polskiej i ormiańskiej.
Ciekawe, że Mandalian prawie wcale nie znał języka ormiańskiego. A jednak jego przekłady są świetne poetycko i zachowują bardzo wiele z oryginału. To zjawisko naprawdę rzadkie i godne podziwu.
•Geworg. Emin, Wiersze, oprac. A. Mandalian, PIW, Warszawa 1960.
•Jegisze Czarenc, Poezje wybrane, oprac. A. Mandalian i G. Emin, PIW, Warszawa 1962;
•Stara poezja armeńska oprac. A Mandalian, PIW, Warszawa 1970.
•Awetik Isahakian, Wiersze, oprac. A. Mandalian, PIW, Warszawa 1979.
•Arakel z Tebryzu, Księga dziejów. Kronika ormiańska oprac. (i tłumaczył wraz z Witoldem Dąbrowskim) A. Mandalian, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
•Muza chrześcijańska. T. I. Wschód chrześcijański. Poezja armeńska, syryjska, etiopska. „Ojcowie żywi”, T. VI. Oprac. ks. Marek Starowieyski. Wstępy ks. Marek Starowieyski, Andrzej Mandalian, i in. Wydawnictwo „Znak”, Warszawa 1985.
•Grzegorz z Nareku, Księga śpiewów żałobliwych, oprac. A. Mandalian, PIW, Warszawa 1990.
•NERSES SZNORHALI, Jezus, Syn jedyny Ojca i inne poematy, wstęp i opracowanie ks. Marek Starowieyski, tłumacze: Jerzy Litwiniuk, Andrzej Mandalian, ks. Marek Starowieyski, Wiktor Woroszylski, Kraków 1998.
info: Jerzy Szokalski
